تحلیل بورس و 2 نوع اصلی آن

---

مقدمه

بازار سهام به‌عنوان قلب اقتصاد، نوسانات، چالش‌ها و فرصت‌های فراوانی دارد و باید به آن توجه ویژه ای داشت. در دنیای اقتصاد پویا و پرانرژی، تحلیل بورس ابزار حیاتی برای سرمایه‌گذاران و تجار است. به همین دلیل برای هر سرمایه‌گذار یا تحلیل‌گر، درک ژرف و جامع این دینامیک‌ها نقطه اتکاست. بررسی عمیق مفاهیم اساسی و تکنیک‌های پیشرو در تحلیل بورس، مطلب آموزشی این بار هاتف است. البته به بررسی نقش بنیادی تحلیل بورس در سرمایه‌گذاری آگاهانه و تمایز بین مکاتب تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکی نیز، پرداختیم.

موسسه آموزشی سرآمد ( مدرسه سرمایه گذاری هاتف) معتقد است، مجهز شدن به درک عمیق‌تر از تحلیل بورس، سرمایه‌گذاران را قادر می‌سازد تا با پیچیدگی‌های بازار مقابله بهتری کرده و نقاط ورود و خروج ایده‌آل را هدف قرار دهند. از همین رو بحث‌های تفصیلی در مورد ارزیابی عوامل اقتصادی، صورت‌های مالی، نمودارهای قیمت، روان‌شناسی بازار و سایر داده‌ها، را برایتان تدارک دیدیم. در پایان نیز، گزینه‌های آموزش رسمی برای سرمایه‌گذارانی که می‌خواهند مهارت های تحلیل بورس خود را ارتقا دهند، قرار داده شده که مطالعه آن خالی از لطف نیست.

موضوعات ویژه‌ای مانند تحلیل حجم معاملات، تحلیل بازار ارز و اوراق بهادار خارج از بورس نشان‌دهنده تنوع رویکردهای تحلیلی است.

تحلیل در بورس چیست؟

تحلیل بورس به مطالعه دقیق سهام، اوراق قرضه و دیگر اوراق بهادار با هدف اتخاذ تصمیمات سرمایه‌گذاری آگاهانه اشاره دارد. تحلیلگران از تکنیک‌های متعددی برای ارزیابی عملکرد فعلی و پیش‌بینی آینده اوراق بهادار استفاده می‌کنند و به مشتریان خود نکاتی راجع به خرید، نگهداری یا فروش این اوراق می گویند. هدف اساسی تحلیل بورس، کشف اوراق بهاداریست که نسبت به قیمت فعلی‌شان دارای ارزش کمتر، یا دارای قابلیت رشد است.

تجزیه و تحلیل مؤثر بازار نیازمند جمع‌آوری داده‌ها درباره کل اقتصاد، صنایع، شرکت‌ها، و دیگر عوامل تأثیرگذار بر قیمت سهام است. تحلیلگران همزمان به اطلاعات اساسی مرتبط با وضعیت مالی یک شرکت و شاخص‌های فنی بر اساس فعالیت تجاری توجه می‌کنند. در تحلیل بورس این اطلاعات را به منظور شناسایی فرصت‌ها و ریسک‌های سرمایه‌گذاری با یکدیگر ترکیب می‌کنند. هدف این تحلیل نیز، تعیین برآوردهای معقول از سود آینده، سود سهام، و قیمت سهام است.

جنبه های کلیدی تحلیل در بازار سهام

جنبه‌های کلیدی تحلیل بورس به شرح زیر است:

• تحلیل بنیادی: ارزیابی دقیق داده‌های مالی، چشم‌انداز رقابتی، تیم مدیریت، پتانسیل رشد و سایر عوامل برای تعیین ارزش ذاتی سهام.
• تحلیل تکنیکال: تجزیه و تحلیل آمارهای مرتبط با فعالیت بازار، از جمله نوسانات قیمت و حجم، به منظور پیش‌بینی تغییرات قیمت در آینده.
• تجزیه و تحلیل کمی: استفاده از مدل‌های ریاضی و آماری برای شناسایی فرصت‌های سرمایه‌گذاری.
• تحلیل احساسات: ارزیابی عوامل کیفی از جمله روانشناسی بازار، روحیه سرمایه‌گذار، و روندهای کل اقتصاد.
• تحلیل ریسک: تعیین سطح عدم قطعیت و نزول احتمالی یک سرمایه‌گذاری.
• تحلیل بلندمدت در مقابل کوتاه مدت: بررسی جهت کلی شرکت برای تحلیل بلندمدت، در حالی که تمرکز تحلیل کوتاه مدت بر فرصت‌های تجاری زودبازده است.

تجزیه و تحلیل کامل این جنبه‌ها برای سرمایه‌گذاران بسیار حیاتی است؛ زیرا آنها را قادر می‌سازد با تحلیل بورس، سهامی را با توجه به اهداف مالی و تحمل ریسک خود انتخاب کنند. این رویکرد در تحلیل بورس به تصمیم‌گیری آگاهانه در بازار سهام که پیچیده و پرتنش است، کمک می کند.

انواع تحلیل در بورس

در تحلیل بورس، دو نوع تحلیل اصلی وجود دارد که توسط سرمایه‌گذاران و تحلیلگران به کار گرفته می‌شود:

1. تحلیل بنیادی بورس: تحلیل بنیادی بورس به بررسی عوامل اقتصادی و مالی مرتبط با شرکت‌ها و به‌طور کلی اقتصاد می‌پردازد.
   • عناصر اصلی:
     • داده‌های مالی: شامل درآمد، سود ناخالص، سود خالص و دیگر عناصر مالی شرکت.
     • چشم‌انداز رقابتی: بررسی مزایا و معایب نسبت به رقبا.
     • تیم مدیریت: ارزیابی تجربه و توانمندی مدیران.
     • پتانسیل رشد: تجزیه و تحلیل برنامه‌ها و پروژه‌های آتی شرکت.

1. تحلیل تکنیکال: تحلیل تکنیکال به استفاده از داده‌های نمودارها، شاخص‌ها و الگوهای قیمتی می‌پردازد.
   • عناصر اصلی:
     • نمودارها و شاخص‌ها: نمایش تغییرات قیمت و حجم به صورت گرافیکی.
     • الگوهای قیمتی: شناسایی الگوهای خاص در نمودارهای قیمت.
     • حجم معاملات: بررسی حجم معاملات به عنوان نشانگر فعالیت بازار.

تحلیل بنیادی بورس به سرمایه‌گذاران اطلاعات مفصل درباره سلامت مالی و عملکرد آتی یک شرکت ارائه می‌دهد، و تحلیل تکنیکال بر روی الگوهای قیمتی و حجم معاملات تمرکز دارد. سرمایه‌گذاران معمولاً از ترکیب این دو نوع تحلیل برای داشتن نگاهی 360 درجه از شرایط بازار و اوراق بهادار استفاده می‌کنند.

تحلیل بنیادی بورس

تحلیل بنیادی بورس شامل ارزیابی متقنی از عوامل مختلف است که تأثیر بر شرکت‌ها و ارزش ذاتی سهام را تعیین می کند. این نوع تحلیل بورس امکان سنجش برای سرمایه‌گذاران را فراهم می کند تا بدانند آیا یک سهم کمتر یا بیشتر از ارزش واقعی آن ارزیابی شده است. همچنین تحلیل بنیادی بر اساس عوامل منطقی که بر کسب و کار اساسی تأثیر می‌گذارند، تمرکز دارد. رویکردهای مختلف این مدل تحلیل بورس عبارتند از:

• تجزیه و تحلیل صورتهای مالی: ارزیابی رشد درآمد، حاشیه سود، سطح بدهی، جریان نقدی، و دیگر معیارهای حسابداری برای اندازه‌گیری سلامت شرکت.
• تجزیه و تحلیل کیفی: بررسی تخصص مدیریت، حاکمیت شرکتی، ارزش برند، ثبت اختراع و سایر نقاط قوت رقابتی یکی مهمترین بخش های تحلیل بورس است.
• مدل‌های ارزش‌گذاری: استفاده از نسبت‌هایی نظیر P/E، P/B و DCF برای تعیین ارزش سهام بر اساس پیش‌بینی‌های مالی.
• تجزیه و تحلیل اقتصادی: بررسی رویدادهای اقتصاد کلان، چرخه‌های بخش و روندها به منظور ارزیابی تأثیر آنها بر سهام.
• پیش‌بینی سود: تخمین درآمد خالص و سود سهام آتی بر اساس عملکرد تاریخی.
• تجزیه و تحلیل سرمایه‌گذار: تعیین مشخصات مالکیت، دوره‌های نگهداری سهام و احساسات سرمایه‌گذاران.

تحلیل بنیادی این امکان را فراهم می‌کند تا سرمایه‌گذاران به طور جامع و چندجانبه، درکی از عملکرد و ارزش زمینه سرمایه‌گذاری خود به دست آورند.

تحلیل تکنیکال بورس

تحلیل تکنیکال از نمودارهای قیمت تاریخی، فعالیت معاملاتی، و مدل‌های ریاضی برای شناسایی الگوها و تغییرات قیمت در آینده استفاده می‌کند. این روش در تحلیل بورس به اصول و جزئیات عمیق تجزیه و تحلیل فراموش‌شده و به جای آن بر سیگنال حاصل از عرضه و تقاضا در بازار، تمرکز دارد. برخی از این تکنیک‌های فنی برای تحلیل بورس شامل:

• الگوهای نمودار: مطالعه نمودارها برای شناسایی الگوهایی نظیر سر و شانه، پرچم‌ها و الگوهای شمعدانی که ممکن است سود یا زیان احتمالی را نشان دهد.
• شاخص‌ها: استفاده از معیارهایی مانند میانگین متحرک، شاخص قدرت نسبی، و نوسانگر تصادفی برای تجزیه و تحلیل حرکت قیمت.
• حجم معاملات: توجه به حجم معاملات؛ حجم بالا معمولاً نشانه شکست قیمت و حجم پایین نشان‌دهنده تجمیع است.
• حمایت و مقاومت: شناسایی سطوح قیمتی به عنوان کف (پشتیبانی) یا سقف (مقاومت) که در حرکت قیمت‌ها تأثیرگذار است.
• تحلیل روند: تعیین جهت کلی قیمت‌ها در طول زمان برای تعیین نقاط خرید و فروش.
• مدل‌های کمی: استفاده از فرمول‌های آماری برای تشخیص ناهنجاری‌های قیمت‌گذاری و بازده مورد انتظار.

تجزیه و تحلیل بنیادی و تکنیکال اغلب با هم ترکیب می‌شوند تا دید کامل‌تر و چندجانبه‌ از بازار و اوراق بهادار ایجاد شود.

تحلیل سهام چیست

تحلیل صحیح بازار سهام نیازمند رعایت یک فرآیند سازمان‌یافته و چارچوب عینی است. در این راستا، چند نکته برای آموزش تحلیل بورس وجود دارد در ادامه با آنها آشنا می شویم:

1. اهداف مشخص:
   • تعیین اهداف خود، از جمله میزان ریسک مجاز، دوره نگهداری ایده‌آل و بازده هدف برای هدایت استراتژی سرمایه‌گذاری .
2. تنظیم پارامترها:
   • تنظیم پارامترها برای سطوح نوسان قابل قبول و تعیین معیارهای مهم در تجزیه و تحلیل.
3. جمع‌آوری اطلاعات:
   • جمع‌آوری اطلاعات از منابع معتبر مانند صورت‌های مالی، شاخص‌های اقتصادی، داده‌های صنعت و اخبار.
4. اصول مطالعه:
   • ارزیابی مالی اصلی مانند درآمد، سود خالص، جریان نقدی، بدهی‌ها و رقبا. محاسبه نسبت‌ها برای اندازه‌گیری ارزش، رشد و کارایی.
5. بررسی عوامل کیفی:
   • بررسی عوامل کیفی مانند مدیریت، فرهنگ سازمانی، قدرت برند و مالکیت معنوی.
6. تحلیل تکنیکال:
   • استفاده از نمودارهای قیمت، شاخص‌ها، روندها، الگوها و حجم معاملات برای تشخیص نقاط ورود و خروج.
7. ارزیابی ریسک‌ها:
   • تعیین نقاط منفی بالقوه مانند تغییرات اقتصادی، کاهش بخش، تغییرات رهبری و دعاوی حقوقی. احتمال و تأثیر آنها را باید سنجید.
8. تدوین پایان‌نامه سرمایه‌گذاری:
   • ترکیب تحقیقات در یک نظریه کلی در مورد محرک‌های ارزش سهام و عملکرد آینده.
9. معیارهای سرمایه‌گذاری:
   • تعیین قیمت هدف، پتانسیل صعودی و محدودیت‌ها بر اساس بدترین سناریوها.
10. نظارت منظم:
    • نظارت بر اخبار، گزارش‌های فصلی و تغییرات قیمت برای ارزیابی مجدد پایان‌نامه و تنظیم سرمایه‌گذاری‌ها.

حفظ یک رویکرد سازمان‌یافته و معیارمحور، تحلیل عینی را تسهیل می‌کند. همچنین در نظر گرفتن دیدگاه‌های مختلف به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا یک نگاه جامع از ریسک‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری داشته باشند.

تجزیه و تحلیل فارکس

بازار ارز (فارکس) تجارت ارزها را در سطح جهانی تسهیل می کند و تحلیلگران از تکنیک‌های مختلفی برای پیش‌بینی نوسانات نرخ ارز و شناسایی معاملات سودآور استفاده می‌کنند. جنبه‌های اصلی تجزیه و تحلیل فارکس به شرح زیر است:

1. تحلیل بنیادی:
   • بررسی شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی که بر ارزش گذاری ارز تأثیر دارد. این موضوع شامل نرخ‌های بهره، تورم، رشد تولید ناخالص داخلی، خرده‌فروشی، چرخه‌های انتخاباتی، سیاست‌های بانک مرکزی، ژئوپلیتیک، رتبه‌بندی اعتباری و احساسات تجاری/مصرف‌کننده است.
2. تجزیه و تحلیل فنی:
   • استفاده از نمودارهای تاریخی، روندها و شاخص‌های فنی مانند میانگین متحرک، باندهای بولینگر، RSI و تجزیه و تحلیل، الگوی مناسب معاملات برای پیش‌بینی نوسانات و شناسایی نقاط ورودی/خروجی را تفسیر می‌کند.
3. تجزیه و تحلیل احساسات:
   • اندازه‌گیری روانشناسی بازار در میان معامله‌گران خرده‌فروش و سرمایه‌گذاران نهادی با استفاده از داده‌های موقعیت‌یابی، نظرسنجی‌ها، رسانه‌های اجتماعی و الگوریتم‌ها، اجازه ارزیابی سوگیری کلی صعودی یا نزولی را می دهد.
4. تجزیه و تحلیل جریان:
   • دنبال کردن فعالیت خرید و فروش بازیگران اصلی فارکس مانند شرکت‌ها، صندوق‌های تامینی و بانک‌های مرکزی. نیروهای تأثیرگذار در پشت حرکت نرخ ارز را آشکار می‌کند.
5. تجزیه و تحلیل کمی:
   • استفاده از مدل‌های ریاضی و آماری برای تجزیه و تحلیل فنی خودکار و استراتژی‌های بک‌تست. کمک به تجزیه و تحلیل توزیع‌های احتمالی و بهینه‌سازی سیستم‌های معاملاتی.
6. تجزیه و تحلیل همبستگی:
   • بررسی روابط بین بازارهای بین جفت ارز و سایر طبقات دارایی برای بهره‌برداری از اثرات تاخیر و متنوع‌کردن معاملات.
7. تجزیه و تحلیل ریسک:
   • با استفاده از روش‌هایی مانند مدل‌سازی ارزش در معرض خطر، قرار گرفتن در معرض خطر را در بازه‌های زمانی متعدد محاسبه می‌کند. همچنین اندازه مناسب تجارت و توقف ضرر را فعال می‌کند.
8. تجزیه و تحلیل با فرکانس بالا:
   • استفاده از داده‌های تیک، الگوهای قیمت، نقدینگی و مدل‌های آماری پیشرفته برای حمایت از معاملات الگوریتمی و استراتژی‌های کوتاه‌مدت سیستماتیک.

ادغام این تکنیک‌های تجزیه و تحلیل بینش‌هایی را در مورد تحولات اقتصاد کلان، پویایی خریدار/فروشنده، احساسات بازار، مواجهه با ریسک و ناکارآمدی‌های سیستماتیک مؤثر بر ارزها ارائه می‌دهد و تجارت محتاطانه را تسهیل می‌کند.

تحلیل فرابورس

تحلیل فرابورس به تحلیل بازار فرابورس یا بازار بورس اوراق بهادار در ایران اشاره دارد. این نوع تحلیل بورس به مطالعه عواملی که بر قیمت‌ها و عملکرد اوراق بهادار در فرابورس تأثیر می‌گذارند، می‌پردازد. در ایران، فرابورس شامل معاملات اوراق بهادار، سهام، اوراق مشارکت، و سایر ابزارهای مالی مرتبط است. تحلیل فرابورس ممکن است شامل عوامل زیر باشد:

1. تحلیل بنیادی فرابورس:
   • این نوع تحلیل شامل بررسی اطلاعات مالی و اقتصادی شرکت‌ها و شرایط اقتصاد کلان کشور است. ارزیابی سلامت مالی شرکت‌ها، تأثیر سیاست‌های اقتصادی، تورم، نرخ بهره و سیاست‌های دولتی بر قیمت‌ها جزء موارد مهم تحلیل بنیادی فرابورس است.
2. تحلیل تکنیکال فرابورس:
   • در این نوع تحلیل، تاریخچه قیمت‌ها، حجم معاملات، نمودارهای قیمتی، و شاخص‌های فنی برای پیش‌بینی روند‌های قیمت و نقاط ورودی و خروجی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
3. تحلیل موجودی و نقدینگی:
   • این نوع تحلیل به بررسی وضعیت موجودی، نقدینگی شرکت‌ها و شرایط مالی آنها می‌پردازد. اطلاعات مالی مرتبط با تعهدات و دارایی‌ها برای ارزیابی قابلیت پرداخت شرکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
4. تحلیل اخبار و رویدادها:
   • اطلاعات و رویدادهای مرتبط با شرکت‌ها، صنعت‌ها، و اقتصاد کلان می‌توانند تأثیر زیادی بر قیمت‌ها داشته باشند. بررسی اخبار و رویدادهای اقتصادی و سیاسی برای پیش‌بینی تغییرات در فرابورس اهمیت دارد.
5. تحلیل ریسک:
   • ارزیابی ریسک‌های مرتبط با معاملات در فرابورس از جمله ریسک اعتباری، ریسک بازار، و ریسک عملیاتی می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا تصمیمات بهتری بگیرند.
6. تحلیل پایداری و اختلاف نرخ ارز:
   • در فرابورس ایران تحلیل نرخ ارز و پایداری، تأثیر مهمی بر عملکرد اوراق بهادار دارد. تغییرات نرخ ارز می‌توانند اثرات زیادی بر سودآوری شرکت‌ها و قیمت اوراق بهادار داشته باشند.
7. تحلیل نمادهای حقوقی:
   • در این نوع تحلیل، اطلاعات مرتبط با نمادهای حقوقی مختلف مانند حق تقدم، حق تأسیس و سایر اطلاعات حقوقی بررسی می‌شود.

در هر بازار مالی، تحلیل موثر و متعادل نیازمند درک عمیق از اطلاعات مرتبط و اعتبارسنجی مداوم است. تحلیلگران با در نظر گرفتن این آنالیزها، می‌کوشند تا پتانسیل سودآوری و ریسک مرتبط با معاملات را به دقت بررسی کرده و تصمیمات مناسبی را اتخاذ کنند.

آموزش تحلیل بازار سهام

برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال ارتقاء مهارت‌های در زمینه تحلیل بورس هستند، برنامه‌های آموزشی رسمی از طریق دانشگاه‌ها، انجمن‌های حرفه‌ای، و مربیان خصوصی در دسترس قرار دارد. در زمینه تحلیل بورس، موضوعات آموزشی عبارتند از:

1. اصول حسابداری مالی: در این دوره، صورت‌های مالی اعم از درآمد، ترازنامه، جریان نقدی، و نسبت‌های مالی به منظور تجزیه و تحلیل اساسی پوشش داده می‌شود.
2. تئوری سرمایه‌گذاری: در این بخش آموزش تحلیل بورس، مدل‌های ارزش‌گذاری مانند مدل‌های تخفیف سود تقسیمی، قابل مقایسه، جریان نقدی تنزیل شده، و رویکرد مبتنی بر دارایی آموزش داده می‌شود، که نظریه را به ارزش‌گذاری عملی متصل می‌کند.
3. تجزیه و تحلیل اوراق بهادار: این دوره به روش‌های تحقیق در زمینه شرکت‌ها، صنایع، مدیریت، و بازارها می پردازد. همچنین نحوه تدوین پایان‌نامه‌های سرمایه‌گذاری با مطالعه موردی‌های واقعی را مورد بررسی قرار می‌دهد.
4. تجزیه و تحلیل فنی: در این دوره، مفاهیم خواندن نمودارها، شناسایی الگوها و شاخص‌های فنی و ساخت سیستم‌های معاملاتی توضیح داده می‌شود. تکنیک‌های فنی مدرن نیز ممکن است در اینجا مورد پوشش قرار گیرند.
5. مشتقات: مباحث مرتبط با گزینه‌ها، قراردادهای آتی و دیگر ابزارها به همراه قیمت‌گذاری، برنامه‌ها و استراتژی‌های معاملاتی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
6. تئوری پورتفولیو: رویکردهای متنوع‌سازی سرمایه‌گذاری‌ها، مدیریت ریسک، انتخاب دارایی‌ها و بهینه‌سازی پورتفولیو در این دوره تحلیل بورس آموزش داده می شود.
7. روانشناسی تجارت: این بخش به مفاهیم مالی رفتاری و سوگیری‌های شناختی پرداخته و به توسعه فرآیندهای منظبط در تصمیم‌گیری کمک می‌کند.
8. اخلاق: در این دوره، معضلات اخلاقی واقعی در زمینه سرمایه‌گذاری بحث شده و شیوه‌های اخلاقی برای تحلیلگران و امانتداران شرح داده می شود.
9. مدل‌سازی مالی: این دوره شامل مهارت‌های مدل‌سازی مالی با استفاده از ابزارهایی چون اکسل و دیگر ابزارها است که به تجزیه و تحلیل دقیق کمک می کند.

آموزش و یادگیری به شیوه‌ای ساختارمند و جامع، تنها با کمک مربیان واجد شرایط تحلیل بورس ممکن است. دانشجویان نه تنها دانش نظری را دریافت می‌کنند بلکه با مهارت‌های عملی نیز به دنیای مشاغل سرمایه‌گذاری وارد می‌شوند.

خلاصه

تحلیل بورس، تجزیه و تحلیل کامل بازار سهام مستلزم ارزیابی شرایط اقتصادی، بنیادهای شرکت و بخش، فعالیت فنی قیمت، روانشناسی بازار و سیگنال های کمی است. ترکیب داده‌ها و دیدگاه‌های متنوع منجر به روشن‌ترین نتیجه‌گیری در مورد ریسک‌ها و بازده سهام می‌شود. آموزش مداوم نیز می تواند به طور قابل توجهی توانایی های تحلیلی و موفقیت سرمایه گذاری هر سرمایه گذار را ارتقا دهد.